झारखण्ड अधिविद्य परिषद् की बारहवीं कक्षा की परीक्षा-2025 की तैयारी हेतु संस्कृत विषय का आदर्श प्रश्न पत्र-1
निर्देशःअधोलिखितं अपठितगद्यांशं पठित्वा प्रदत्तान् प्रश्नान् विकल्पेभ्यः उत्तरं चिनुत -
अस्माकं जीवने पदे पदे प्रत्येक कार्येषु विज्ञानं व्याप्तमस्ति।विज्ञानस्य चमत्कारान् दृष्ट्वा वयम् आश्चर्य कुर्मः।सर्वेषु
क्षेत्रेषु एवं विज्ञानस्य लाभाः दृश्यन्ते। अद्य वयं वाष्पयानेन देशदेशान्तरेषु परिभ्रमामः। पोतेन अनायासं नदीः
समुद्रांश्च तरामः। विमानेन आकाशे स्वच्छन्दंविहरामः।अद्यतुराकेट यानेन तु चन्द्रमसि अपि भ्रमणाय प्रयत्नं कुर्मः।
अद्य अस्माकं जीवने विद्युतः उपयोगं तु सर्वत्र दृश्यते मोटर,बस,कार, स्कूटर इत्यादिभिः यानैः तु वयं प्रतिदिनं
प्रतिपलं च गमनागमनं कुर्मःअद्य अस्माकं जीवने विद्युतः उपयोगं तु सर्वत्रदृश्यते रात्रीणां अन्धकारे विद्युद्दीपकं
प्रज्वाल्य सर्वत्र प्रकाशं कुर्मः। विद्युतः प्रभावेण व्यजनानि चलन्ति,रोमाञ्चकारीणि दारूणेऽपि शिशिरे शैत्यभयं
न भवति। उद्योगक्षेत्रेषु विद्युतः शक्त्या मुद्रणयन्त्राणि, अनेकानि लौहमयानि यन्त्रोपकरणानि चलन्ति । तेभ्यः
नवीनानि वस्तूनि निर्मीयन्ते।
(A).आश्चर्यम्
(B).प्रकाशम्
(C).विज्ञानम्
(D).स्वच्छन्दम्
2.वयं देशदेशान्तरेषु केन परिभ्रमामः ?
(A).रेलयानेन
(B).वाष्पयानेन
(C).बसयानेन
(D).वायुयानेन
3. 'अनेकानि' इति सर्वनामपदं कस्मै प्रयुक्तम् ?
(A).यन्त्रोपकरणानि
(B).आश्चर्यानि
(C)दिनानि
(D).वायुयानानि
4.'गगने' इति पदस्य कृते अत्र किं पर्यायपदं प्रयुक्तम् ?
(A).वायुयाने
(B).वाष्पयाने
(C).आकाशे
(D).राकेटयाने
5.प्राप्तैव-अस्य सन्धिं-विच्छेदं किम् ?
(A).प्राप्त+ एव
(B).प्राप्त्+ एव
(C). प्राप्ता+ एव
(D).प्राप्ते+ एव
6.चेद् + अस्मिन्-अस्य सन्धिंपदं किम् ?
(A).चेधस्मिन्
(B). चेदस्मिन्
(C).चेदेस्मिन्
(D).चेदास्मिन्
7.तच्छ्रुत्वा-अस्य सन्धिं-विच्छेदं किम् ?
(A).तद् + श्रुत्वा
(B).तद + श्रुत्वा
(C).तत + श्रुत्वा
(D).तत् + श्रुत्वा
8.त्वयि + एवम्-अस्य सन्धिंपदं किम् ?
(A).त्वय्येवम्
(B).त्वय्येवम
(C).त्वयिएवम्
(D).त्वय्येएवम्
9.विक्रमतुल्यम्-अस्य समासिक विग्रहं कुरुत-
(A).विक्रम तुल्यम्
(B).विक्रमस्य तुल्यम्
(C).विक्रमण तुल्यम्
(D).विक्रमेण तुल्यम्
10.क्रियाविधिज्ञम्-अस्य समासिक विग्रहं कुरुत-
(A).क्रियायाः विधिं जानाति क्रियाविधिज्ञः तम्
(B).क्रियायाः विधिं जानाति इति क्रियाविधिज्ञः तम्
(C).क्रियायाः विधिं इति क्रियाविधिज्ञः तम्
(D).क्रियायाः विधिं जानाति इति
11.सकलगुणनिवासः-अस्य समासिक विग्रहं कुरुत-
(A).सकलम् गुणानां निवासः
(B).सकलानां गुणम् निवासः
(C).सकलानां गुणानां निवासः
(D).सकलस्य गुणानां निवासः
12.यज्ञसामग्री-अस्य समासिक विग्रहं कुरुत-
(A).यज्ञस्य सामग्री
(B).यज्ञम् सामग्री
(C).यज्ञेन सामग्री
(D).यज्ञाय सामग्री
13. समुद्रतीरम्-अस्य समासिक विग्रहं कृत्वा लिखत -
(A).समुद्र तीरम्
(B).समुद्रस्य तीरम्
(C).समुद्रे तीरम्
(D).समुद्राय तीरम्
14.प्र + √युज् + क्त-अस्य प्रत्यय संयोजनं कृत्वा लिखत -
(A).प्रयुक्तस्य
(B).प्रयुक्तये
(C).प्रयुक्तः
(D).प्रयुक्तेः
15.उत् + √स्था + क्त-अस्य प्रत्यय संयोजनं कृत्वा लिखत -
(A).उत्थितः
(B).उत्थितस्य
(C).उत्थितान्
(D).उत्थिताय
16.उत्प्लुत्य-अस्य प्रकृति-प्रत्ययं पृथक कृत्वा लिखत -
(A). उत् + √प्लु + ल्यप्
(B).उत्प्लु+त्ये
(C).उत्प्लुत्य+स्य
(D).उत्प्लु+त्यान्
17.उपार्जितानां वित्तानां रक्षणं कथं भवति ?
18.रघुवंशस्य रचयिता कः ?
19.'उत्तररामचरितम्' इति नाटकस्य रचयिता कः ?
20. जनकादयः केन सिद्धिम् आस्थिताः ?
(A) अकर्मणा(B) विकर्मणा
(C) कर्मणा
(D) सत्कर्मणा।
21.चन्द्रापीडं कः उपदिशति?
(A) शुकनासः(B) शुकः
(C) तारापीडः
(D) बृहस्पतिः।
22.सर्वत्र कीदृशं नीरम् अस्ति ?
(A) मलिनम्(B) अपगतमलिनम्
(C) नीरजराजितम्
(D) कमलभूषितम्।
23. सत्कविः कौ द्वौ अपेक्षते ?
(A) शब्दौ(B) अर्थों
(C) शब्दार्थों
(D) स्वरव्यञ्जने
24.दधिसमुद्रः कस्य द्वीपस्यावरक: ?
(A) सुमेरुद्वीपस्य(B) मालद्वीपस्य
(C) सिंहद्वीपस्य
(D) क्रौञ्चद्वीपस्य।
25.विभागस्य विपक्षे केषाम् अभियोगो नास्ति ?
(A) उपभोक्तृणाम्(B) अधिकारिणाम्
(C) कर्मचारिणाम्
(D) मन्त्रिणाम्।
26. समुद्रः राज्ञे किमर्थं रत्नचतुष्टयं दत्तवान् ?
27.उद्भिज्जपरिषदः सभापतिः कः आसीत्?
28.भोजनगोष्ठ्यां लेखकस्य कण्ठनलिकां क: अरुधत् ?
(A) पत्नी(B) स्वामिमहोदस्य किन्तुः
(C) मन्त्रिमहोदयस्य किन्तुः
(D) शिक्षकः।
30.भूमेः अभियोगः कुत्र चलति स्म ?
(A) ग्रामपञ्चायते(B) न्यायालये
(C) नगरे
(D) ग्रामे।
31.शिववीरस्य विश्वासपात्रं किम् आदाय तोरणदुर्गं प्रयाति ?
(क) संवादम् आदाय(ख) पत्रम् आदाय
(ग) पुष्पगुच्छम् आदाय
(घ) अश्वम् आदाय
32. लक्ष्म्या परिगृहीताः राजानः कीदृशाः भवन्ति ?
(A) प्रसन्नाः(B) विक्लवाः
(C) सुप्ताः
(D) यशस्विनः।
32.पापात् कः निवारयति ?
(A) सन्त्रिमम्
(B) कुमित्रम्
(C) राजपुरुषः
(D) महाबलिः।
33. समुद्राः कति सन्ति ?
(B) अष्ट
(C) नव
(D) चत्वारः।
34. श्रीनायार: कुत्र गमनाय इच्छां न प्रकटितवान् ?
(A) दिल्लीम्(B) केरलम्
(C) कोलकातानगरम्
(D) महाराष्ट्रम्।
35.जलमध्ये पुष्पाञ्जलिं दत्त्वा क्षणं कः स्थितः ?
36. 'उद्भिज्जपरिषद्' इति पाठस्य लेखकः कः अस्ति ?
37.पशुहत्या केषाम् आक्रीडनम् ?
38.कस्य कारणात् कस्मिन्नपि कार्ये सफलता दुर्घटा अस्ति ?
(A) पत्न्याः(B) न्युः
(C) किन्तोः
(D) स्वामिनः।
39.कतिवर्षदेशीयो युवा हयेन पर्वतश्रेणीरुपर्युपरि गच्छति स्म।
(A) चतुर्दशवर्षदेशीयः(B) द्वादशवर्षदेशीयः
(C) पञ्चदशवर्षदेशीयः
(D) षोडशवर्षदेशीयः
40.चित्तवृत्ति निरोधः कः ?
(A) नृत्यम्
(B) योग:
(C)क्रीड:
(D) उपर्युक्त न कोऽपि
-------------------------------------
झारखण्ड अधिविद्य परिषद् की बारहवीं कक्षा की परीक्षा-2025 की तैयारी हेतु संस्कृत विषय का आदर्श प्रश्न पत्र-1
1.ईशावास्योपनिषद् कस्याः संहितायाः भागः?
2.उपार्जितानां वित्तानां रक्षणं कथं भवति ?
3.राजपुरुषस्य तीक्ष्णतरा आयुधश्रेण्यः किं न सहन्ते ?
4.वाक्यमध्ये प्रविश्य सर्वं कार्यं केन विनाश्यते ?
5. चन्द्रापीडं कः उपदिशति ?
6.मनुष्यस्य आयुः कति वर्षाणि मन्यते?
7.पृथिव्याः कति भेदाः ?
खण्ड -ग
(लघु उत्तरीय प्रश्न)
सर्वे प्रश्नाः समानांकाः।केचन पंच प्रश्नान् उत्तरत-
8.सन्धिं कुरुत-
(क).स+उत्साहम्
(ख).अति+इव
(ग).सत्+निधिः
9.सन्धिं-विच्छेदं कुरुत-
(क).स्वागतम्
(ख). कालांश:
(ग).सम्यग्रूपेण
10.समस्तपदं लिखत -
(क).महान् अन्धकारः
(ख).पर्वतानां श्रेणी:
(ग). महान् उत्साहः
11.समासिक विग्रहं कुरुत-
(क).विश्वासपात्रम्
(ख).हरितोष्णीषशोभितः
(ग). उपात्तविद्यः
12.उचितं विभक्तिं संयोज्य रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क). ..................... परितः वृक्षाः सन्ति । ( ग्राम )
(ख).(i) ――― जनाः सुखम् कामयन्ते । (सर्व)
(ग).) लता परीक्षायाम् ――― आसीत् । (प्रथम)
13.प्रकृति-प्रत्ययौ संयोज्य लिखत -
(क).उप + √क्रम् + क्तवतु
(ख). वि + अति + √क्रम् + ल्यप्
(ग).√ग्रह् + क्त्वा
14.उचित क्रियापदैः रिक्तस्थानानि पूरयत-
(क).सः दुग्धं पीत्वा-----।(खेलति / खेलसि)
(ख).सत्यं एव -----।(वचनीयम् / वदनीयम्)
(ग). रामः रावणम् ----- लङ्कां गतवान्।(हन्तुम् / हत्वा)
खण्ड-घ
(दीर्घ उत्तरीय प्रश्न)
सर्वे प्रश्नाः समानांकाः।केचन त्रयाणां प्रश्नानाम् उत्तरं दीयताम-
15.स्थानान्तरण प्रमाणपत्रं प्राप्तुं प्रधानाचार्यं प्रति लिखितं पत्रं लिखत।
16.गद्यकाव्यम् इति विधायाः वैशिष्ट्यं प्रतिपादयत।
17. मञ्जूषायाः उचितानि वाक्यानि चित्वा वार्तालापं पूरयत - 1🗙5＝5
प्रज्ञा - रमे ! किं त्वम् ओदनं पचसि ?
रमा -I.------------------------------
प्रज्ञा - तदनन्तरं त्वं किं करिष्यसि ?
रमा -II.------------------------------
प्रज्ञा - ह्यः अहमपि गीताम् अपठम् ।
रमा-III.-----------------------------
प्रज्ञा - किं त्वमद्य विद्यालयं गमिष्यसि ?
रमा-IV.-----------------------------
प्रज्ञा - अहमपि विद्यालयं गमिष्यामि ।
रमा -V.------------------------------
मञ्जूषा-
अधुना मया पत्राणि लिख्यन्ते । तदनन्तरं मया गीता पठिष्यते । आम्, मया ओदनं पच्यते । आम्, अद्य अहं विद्यालयं गमिष्यामि । मया सह एव चल ।
18.चित्रं दृष्ट्वा पंचवाक्यानि रचयत- 1🗙5＝5
19.मञ्जूषायाः उचितानि पदानि विचित्य कथां पूरयत - 1/2×10＝5
राज्ञः भोजस्य दर्शनाय सः कलिङ्गदेशम् (i)----- मासं यावत् तत्र न्यवसत्, परं सः राजानं नापश्यत् । तस्य (ii)----- अपि परिसमाप्तम् । (iii)------ नृपः (iv)----- बहिर्निर्गतः। तदा कविः राजानं (v)----- अकथयत्- श्री भोजराजं पश्यन्नेव तत्क्षणं रिपोः शस्त्रं, कवेः कष्ट, मृगीदृशां नीवीबन्धः च भूमौ (vi) ---। तच्छ्रुत्वा राजा कवये (vii)------ ददौ यदा राजा मृगयासक्तः आसीत् तदा कश्चित् व्याध सुतः एक गीतम् अगायत् । गीतस्य (viii)----- प्रसन्नो भूत्वा राजा (ix) --- पञ्चलक्षं (x)-----------।
मञ्जूषा-
मृगयाभावेन, पाथेयम्, दृष्ट्वा, माधुर्येण, गायकाय, लक्षं द्वौ, पतन्ति, उपेत्य, एकदा,अयच्छत्।
-------------------------------------
झारखण्ड अधिविद्य परिषद् की बारहवीं कक्षा की परीक्षा-2025 की तैयारी हेतु संस्कृत विषय का आदर्श प्रश्न पत्र-1का उत्तर
माँडल प्रश्न पत्र(वस्तुनिष्ठ)-1
उत्तरम्-
1.(ग).विज्ञानम्
2.(ख).वाष्पयानेन
3.(A).यन्त्रोपकरणानि
4.(C).आकाशे
5.(C).प्राप्ता+ एव
6.(B). चेदस्मिन्
7.(D).तत् + श्रुत्वा
8.(A).त्वय्येवम्
9.(D).विक्रमेण तुल्यम्
10.(B).क्रियायाः विधिं जानाति इति क्रियाविधिज्ञः तम्
11.(C).सकलानां गुणानां निवासः
12.(D).यज्ञाय सामग्री
13. (B).समुद्रस्य तीरम्
14..(C).प्रयुक्तः
15.(A).उत्थितः
16.(A).उत्प्लुत्य
17.(A) त्यागेन
18.(B) कालिदासः
19.(B) कालिदासः
20. (C) कर्मणा
21. (A) शुकनासः
22.(A) मलिनम्
23. (C) शब्दार्थों
24.(A) सुमेरुद्वीपस्य
25.(A) उपभोक्तृणाम्
26. (A) व्ययार्थम्
27.(C) आम्रः
28.(B) स्वामिमहोदस्य किन्तुः
29.(D) ग्रामे।
30.(ख) पत्रम् आदाय
31.(B) विक्लवाः
32.(A) सन्त्रिमम्
33. (D) चत्वारः।
34.(B) केरलम्
35.(B) ब्राह्मणः
36.(B) हृषीकेश: भट्टाचार्यः
37.(D) मनुष्याणाम्।
38.(A) पत्न्याः
39.(D) षोडशवर्षदेशीयः
40.(B) योग:
-------------------------------------
झारखण्ड अधिविद्य परिषद् की बारहवीं कक्षा की परीक्षा-2023 की तैयारी हेतु संस्कृत विषय का आदर्श प्रश्न पत्र-1का उत्तर
माँडल प्रश्न पत्र(विषयनिष्ठ)-1
उत्तरम्-
1.ईशावास्योपनिषद् यजुर्वेद संहितायाः भागः।
2. उपार्जितानां वित्तानां रक्षणं त्यागेन भवति।
3.राजपुरुषस्य तीक्ष्णतरा आयुधश्रेण्यः दृप्तां वाचं न सहन्ते।
4. वाक्यमध्ये प्रविश्य सर्वं कार्यं किन्तुना विनाश्यते।
5. चन्द्रापीडं शुकनासः उपदिशति।
6.मनुष्यस्य आयुः शत वर्षाणि मन्यते?
7.पृथिव्याः सप्त भेदाः।
8.
(क).सोत्साहम्
(ख).अतीव
(ग).सन्निधिः
9.
(क).सु+आगतम्
(ख). काल+अंशः
(ग).सम्यक्+रुपेण
10.
(क).महान्धकारः
(ख).पर्वतश्रेणी
(ग).महोत्साहः
11.
(क).विश्वासस्य पात्रम्
(ख).हरितेन उष्णीषेण शोभितः
(ग).उपात्ता प्राप्ता विद्या येन सः
12.
(क).ग्रामं
(ख).सर्वे
(ग).प्रथमः
13.
(क). उपक्रान्तवान्
(ख).व्यतिक्रम्य
(ग).गृहीत्वा
14.
(क).खेलति
(ख).वचनीयम्
(ग).हन्तुम्
15.उचित माध्यमेन स्वयं लिखत।
16.उचित माध्यमेन स्वयं लिखत।
17.
(i).आम्,मया ओदनं पच्यते ।
(ii).तदनन्तरं मया गीता पठिष्यते।
(iii).अधुना मया पत्राणि लिख्यन्ते ।
(iv).आम्, अद्य अहं विद्यालयं गमिष्यामि ।
(v).मया सह एव चल ।
18.उचित माध्यमेन स्वयं लिखत।
19.
(i).उपेत्य
(ii).पाथेयम्
(iii).एकदा
(iv).मृगयाभावेन
(v).दृष्ट्वा
(vi).पतन्ति
(vii).लक्षं द्वौ
(viii).माधुर्येण
(ix).गायकाय
(x).अयच्छत्
-------------------------------------
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें
जयतु संस्कृतम्।