बहुविकल्पीय-प्रश्नाः -

 बहुविकल्पीय-प्रश्नाः -

I. समुचितम् उत्तरं चित्वा लिखत - 

(i) ईशावास्योपनिषद् कस्याः संहितायाः भागः ? 

(A) ऋग्वेदसंहितायाः 
(B) यजुर्वेदसंहितायाः 
(C) सामवेदसंहितायाः 
(D) अथर्ववेदसंहितायाः। 
उत्तरम्- 
(B) यजुर्वेदसंहितायाः 

(ii) जगत्सर्वं कीदृशम् अस्ति ?
(A) वास्यम् 
(B) आवास्यम् 
(C) सर्वम् 
(D) ईशावास्यम्। 
उत्तरम्- 
(D) ईशावास्यम्। 

(iii) पदार्थभोगः कथं करणीयः ?

(A) त्यागभावेन 
(B) लोभवृत्त्या 
(C) साधुवृत्त्या 
(D) भोगभावेन। 
उत्तरम्- 
(A) त्यागभावेन 

(iv) आत्महनो जनाः कीदृशं लोकं गच्छन्ति ? 
(A) सूर्यलोकम् 
(B) चन्द्रलोकम्
(C) असुर्यालोकम् 
(D) ब्रह्मलोकम्। 
उत्तरम्- 
(C) असुर्यालोकम् 

(v) मनसोऽपि वेगवान् कः ? 
(A) वायुः 
(B) आत्मा 
(C) आत्मीयः 
(D) वायव्यः।
उत्तरम्-
(B) आत्मा 

(vi) तिष्ठन्नपि कः धावतः अन्यान् अत्येति ? 
(A) परमात्मा 
(B) दुरात्मा 
(C) अश्वः 
(D) मनः। 
उत्तरम्- 
(A) परमात्मा

(vii) अविद्यया किं तरति ? 
(A) अमृतम् 
(B) वित्तम् 
(C) ऋतम् 
(D) मृत्युम्। 
उत्तरम्- 
(D) मृत्युम्। 

(viii) विद्यया किं प्राप्नोति ? 

(A) अमृतम् 
(B) धनम् 
(C) यशः 
(D) मृत्युम्। 
उत्तरम्- 
(A) अमृतम् 

II. रेखाङ्कितपदम् आधृत्य-प्रश्ननिर्माणाय समुचितम् पदं चित्वा लिखत - 

(i) इदं सर्वं जगत् ईशावास्यम्। 
(A) कः 
(B) कीदृशम् 
(C) कति 
(D) कस्मात्। 
उत्तरम्-
(B) कीदृशम् 

(ii) शतं समाः कर्माणि कुर्वन् एव जिजीविषेत्। 
(A) कस्य 
(B) केषाम् 
(C) किम् 
(D) कुत्र। 
उत्तरम्-
(C) किम् 

(iii) असुर्या नाम लोका अन्धेन तमसा आवृताः। 
(A) केन 
(B) कस्य 
(C) कस्मै 
(D) कस्याम्।
उत्तरम्-
(A) केन

(iv) अविद्योपासकाः अन्धन्तमः प्रविशन्ति। 

(A) कः 
(B) को 
(C) काः 
(D) के। 
उत्तरम्-

(D) के। 

अधोलिखित वाक्येषु प्रकृति

- प्रत्यमान संयुज्य

कुरुत

अर्जुन: (युध + तुमुन) - उद्यतः अस्ति ।

(क)

(ख)

विद्वान् (भू+ क्त्वा)

सः प्रसीदत् ।

(ग)

देवं (सम्+ पूज +लाप)

सम्पूज्य

भक्तः सुखं लभेत् ।

(घ)

सः

ग्रहम् (प्र+विश्+त्यय)

अवदत्

शब्द युत्तम (श्रू+ क्त्वा

गज: अधावत ।

(क

जना: देवं

(नम्+ तुमुन)

मन्दिरं गच्छति ।

(छ)

जनक:

गंगामाम् (स्ना+ तुमुन)

हरिद्वारम् अगच्छत् ।

(ज)

अहं वेदम-लं श्रु + क्तवतु ।

उत्तर माला:)

(क) योद्धुम (ख) भूत्वा (ग) सम्पूज्य (घ)

घ) प्रविश्य (50) श्रुत्वा

(६) स्नातुम ( श्रुतवान

(च) नामितुम

अधोलिखित- ग्रन्थानां लेखकस्य नामानि लिखत

(क)

(ख)

57)

(घ)

50)

सीता महाभारतः

रामायण:

अभिज्ञान शाकुलतम् कादम्बरी

हर्षचरितम्

च

स्वप्नवासवदत्तम

छ

बुद्ध

चरितम्

(ज) उत्तर राम चरितम

(झ)

भेाइतम्

ञ

शिशुपालबध

उत्तर माला)

महर्षि वेदव्यास!

वाल्मीकि

(1) कालिदास (घ) वाणभट्टः

भारत:

(4) कालिदासः (ञ) महाकवि माघ

६) अश्वघोषः

वाण महबू भवभूतिः

संस्कृत साहित्य परिचयः।

अधोलिखित- ग्रन्थानां लेखकस्य नामानि लिखत

(क)

(ख)

57)

(घ)

50)

सीता महाभारतः

रामायण:

अभिज्ञान शाकुलतम् कादम्बरी

हर्षचरितम्

च

स्वप्नवासवदत्तम

छ

बुद्ध

चरितम्

(ज) उत्तर राम चरितम

(झ)

भेाइतम्

ञ

शिशुपालबध

उत्तर माला)

महर्षि वेदव्यास!

वाल्मीकि

(1) कालिदास (घ) वाणभट्टः

भारत:

(4) कालिदासः (ञ) महाकवि माघ

६) अश्वघोषः

वाण महबू भवभूतिः

विद्ययाऽमृतमश्नुते

"ईशावास्योपनिषद् कस्य वेदस्य भाग ?

(A) यजुर्वेदस्य

(c) अर्थर्ववेदस्य

(B) समवेदस्य र का

(D) ऋग्वेदस्य

2. मनसोऽपि वेगवान क: ?

(A)

नर:

(c)

आत्महत्त्व

ना (3) जन्मः

वायु:

3. पदार्थभोग: कथं करणीय :

संचयभावेन १ (४) त्याग भावन

ค

शोकभावन

4.

शंत समा:

(A) कर्मम

(c) पठनम्

5.

L(A)

(c)

(D) हर्ष भावन

लिं कुर्वन जिजीविषेत् ?

अन्धन्तम के प्रविशन्ति ये अविधाम् उपासते ये योगम् उपासते

6. विद्यया किं प्राप्नोति

(A)

फलम्

(c) अज्ञानम्

(३) योगम

(D) हसनम्

1 (B) ये विद्याम् उपासते (D) ये कर्मम् उपासत

अम्मृतम्

(D)

पुस्तकम्

अविधया किं तरति

7.

(A) अमृतम्

(e) मृत्युम्

(3)

जन्मम्

(D)

फलम्

16. तीत्वी इत्यस्मिन् पदे कः प्रत्यय:

Date 2211 Page 06

(A) कत्

(c) ल्यप्

(B) कत्वा 1 (D) तुमुन्

17.

मातरिश्वा इत्यस्य पदस्य

पर्यायपदं चित्वा लिखत

(A)

पृथ्वी

जलम्

(C) वायु

1) धनम्

18. अविद्या इत्यस्य पदस्य विलोमपदं चित्वा लिखत

(A) असूर्या

(c) मातरिश्वां

(B)

विद्या

(D)

चित्वा

(७) अन्धकारेण

(D)

कर्मेण

19. तमसा पदस्य विलोम

(A) प्रकाशन

(c)

ज्ञानेन

धनम् पदस्य पर्यारापंद

20.

(A)

दानम्

(c) वित्तम्

(B) ज्ञानम

फलम्

8. इंदं सर्वं जगत (A) ईशावास्यम्

(०) नरावास्यम्

(B) योगावास्यम् (D) कर्मावास्यम्

9.

तेन

(A) फलेन

(e) व्यक्तेन

10-

विधया

(A) ज्ञानम्

(c) अज्ञानम्

[1]-

ईशापास्यम् इत्यस्य (A) ईशा + वास्यम् (७) ईसा + आवास्यम्

12. अन्यथा + इत:

(A) अन्यथेत :

(c) अन्यथात:

भुजीया: ।

(3) कर्मण (९) अव्यकतेन

अश्नुते

(B) अमृतम् मृत्यम्

पदस्य सन्धिविच्छेद कुरु (B) आवास्यम् + ईशा (D) ई + शावास्यम्

खण्डयो: संधि कुरुत

(3) अन्यर्थात : (0) अन्ययीत :

13-

अनेजर + एकम्

अनेजदेकम्

प्रविशन्ति इत्यस्मिन् पछे क: लकार:

14.

(A) लट

(उ)

लोख

हट (D) विधि

जगत्यां इत्यस्मिन् पढ़े का विभक्ति

15.

पञ्चमी

(A)

(B) षष्ठी

8. इंदं सर्वं जगत (A) ईशावास्यम्

(०) नरावास्यम्

(B) योगावास्यम् (D) कर्मावास्यम्

9.

तेन

(A) फलेन

(e) व्यक्तेन

10-

विधया

(A) ज्ञानम्

(c) अज्ञानम्

[1]-

ईशापास्यम् इत्यस्य (A) ईशा + वास्यम् (७) ईसा + आवास्यम्

12. अन्यथा + इत:

(A) अन्यथेत :

(c) अन्यथात:

भुजीया: ।

(3) कर्मण (९) अव्यकतेन

अश्नुते

(B) अमृतम् मृत्यम्

पदस्य सन्धिविच्छेद कुरु (B) आवास्यम् + ईशा (D) ई + शावास्यम्

खण्डयो: संधि कुरुत

(3) अन्यर्थात : (0) अन्ययीत :

13-

अनेजर + एकम्

अनेजदेकम्

प्रविशन्ति इत्यस्मिन् पछे क: लकार:

14.

(A) लट

(उ)

लोख

हट (D) विधि

जगत्यां इत्यस्मिन् पढ़े का विभक्ति

15.

पञ्चमी

(A)

(B) षष्ठी

8. इंदं सर्वं जगत (A) ईशावास्यम्

(०) नरावास्यम्

(B) योगावास्यम् (D) कर्मावास्यम्

9.

तेन

(A) फलेन

(e) व्यक्तेन

10-

विधया

(A) ज्ञानम्

(c) अज्ञानम्

[1]-

ईशापास्यम् इत्यस्य (A) ईशा + वास्यम् (७) ईसा + आवास्यम्

12. अन्यथा + इत:

(A) अन्यथेत :

(c) अन्यथात:

भुजीया: ।

(3) कर्मण (९) अव्यकतेन

अश्नुते

(B) अमृतम् मृत्यम्

पदस्य सन्धिविच्छेद कुरु (B) आवास्यम् + ईशा (D) ई + शावास्यम्

खण्डयो: संधि कुरुत

(3) अन्यर्थात : (0) अन्ययीत :

13-

अनेजर + एकम्

अनेजदेकम्

प्रविशन्ति इत्यस्मिन् पछे क: लकार:

14.

(A) लट

(उ)

लोख

हट (D) विधि

जगत्यां इत्यस्मिन् पढ़े का विभक्ति

15.

पञ्चमी

(A)

(B) षष्ठी